Thằn lằn Armadillo: Hệt như một chú rồng thu nhỏ
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá lý do tại sao thằn lằn armadillo (Ouroborus cataphractus) là một trong những sinh vật độc đáo nhất trên Trái đất – và tại sao điều đó khiến loài này bị đe dọa.
Với bề ngoài gai góc và khả năng phòng thủ độc đáo, thằn lằn armadillo có thể là một trong những loài bò sát dễ thương nhất và là một trong những loài bò sát lập dị nhất. Đúng như tên gọi của nó, những con thằn lằn này có đặc điểm nổi bật là chiếc áo giáp dọc theo cơ thể của chúng và sẽ cuộn tròn khi chúng cảm thấy bị đe dọa, giống như những con thú có mai.
Thằn lằn Armadillo ẩn náu thành các nhóm gia đình lớn giữa các kẽ đá trên sa mạc của Nam Phi để che chở bản thân khỏi các yếu tố khắc nghiệt và kẻ săn mồi trong khu vực. Chúng thích tắm nắng dưới sự ấm áp của mặt trời và là một trong số ít loài bò sát không sinh sản bằng cách đẻ trứng.
Ngoài ra, những kẻ ăn côn trùng này đòi hỏi rất thức ăn để sống sót, tương đối dễ bắt và trông giống như những con rồng nhỏ, đó có thể là lý do tại sao nhiều người trong số chúng thậm chí còn được nuôi như thú cưng – và do đó có nguy cơ buôn bán bất hợp pháp, mà bây giờ là một trong những loài phải đối mặt với mối đe dọa lớn.
Thằn lằn Armadillo kỳ lạ
Loài thằn lằn cuộn tròn armadillo, hay còn gọi là Ouroborus cataphractus , có thể được tìm thấy ở giữa các đỉnh núi đá của khu vực Succulent Karoo ở Nam Phi. Còn được gọi là thằn lằn armadillo vàng, những loài bò sát hình dạng gai góc này có thể nguy hiểm, nhưng chúng lại di chuyển chậm, nhút nhát và sẽ cố gắng chạy trốn khi bị các sinh vật khác tiếp cận.
Thằn lằn Armadillo có nhiều màu khác nhau, nằm trong khoảng từ nâu đến nâu vàng nhạt. Loài thằn lằn này rất dễ nhận ra vì cơ thể của nó được bao phủ trong những chiếc gai nặng từ đầu đến đuôi; phần duy nhất của cơ thể mà không được bao phủ trong lớp da gai là phần bụng dưới.
Đó là lý do tại sao những con thằn lằn này cuộn tròn khi chúng vào chế độ phòng thủ. Nếu cảm thấy bị đe dọa, một con thằn lằn armadillo sẽ tự cuộn tròn thành một quả bóng cho đến khi miệng nó cắn vào phần đuôi của nó.
Khi nó ở trong tư thế cuộn tròn, các bộ phận khác trên cơ thể nó sẽ tự động hoạt động như một lớp bảo vệ cho phần bụng vốn lộ ra và khá mềm mại của nó. Thằn lằn có thể ở vị trí phòng thủ này trong tối đa một giờ. Các phòng thủ độc đáo của thằn lằn armadillo giữ cho nó an toàn trước những kẻ săn mồi như rắn, chim lớn và cầy mangut.
Những sinh vật giống rồng này có thể phát triển chiều dài khoảng bốn inch cho cả đực và cái, và có thể sống tới hơn một thập kỷ (một chút!).
Với chế độ ăn là…mối
Chế độ ăn của chúng bao gồm côn trùng nhỏ và động vật không xương sống nhưng nguồn thức ăn chủ yếu của chúng là mối – đây một điểm tương đồng khác mà thằn lằn armadillo có chung với những loài thú có mai khác – đặc biệt là con Vihod Microermotermes và Hodotermes mossambicus.
Những con mối thường có thể nằm cách xa nhà của thằn lằn armadillo, và đôi khi thằn lằn armadillo sẽ cần di chuyển khoảng cách lên tới 60 feet (hơn 18 mét), một chặng đường dài để di chuyển đối với một con vật có kích thước như vậy.
Sự quan tâm của chúng đối với việc ăn mối làm cho những con thằn lằn này phụ thuộc vào sự thịnh vượng của quần thể mối mà nó ăn. Điều này làm cho thằn lằn armadillo dễ bị tổn thương trước những thay đổi môi trường tác động xấu đến mối mọt, chẳng hạn như thay đổi mô hình mưa hoặc cây xâm lấn gây hại cho môi trường.
Ouroborus Cataphractus: Một người yêu “ghen tuông”
Những con đực một các tự nhiên sẽ có lãnh thổ riêng biệt với nhau. Nhưng khi mùa giao phối đến, chúng càng trở nên nổ lực để bảo vệ lãnh thổ của mình và cả con cái của chúng để tránh các đối thủ đực khác.
Bởi vì chúng là một trong số ít loài thằn lằn không đẻ trứng, thằn lằn armadillo chỉ sinh ra một hoặc hai con mỗi năm. Thời gian mang thai mất từ sáu đến tám tháng (khá lâu). Đôi khi các mẹ Ouroborus cataphractus có thể mất một năm để sinh đẻ nuôi sống con cái của mình, đó là một đặc điểm phổ biến trong hầu hết các loài bò sát.
Một hành vi bất thường khác mà thằn lằn armadillo sở hữu, là sở thích sống khác thường của nó. Thằn lằn armadillo được coi là một sinh vật xã hội và sẽ thành lập các nhóm cộng đồng với tối đa 60 con thằn lằn cùng một lúc, chia sẻ các kẽ đá trong môi trường sống tự nhiên của chúng. Trên thực tế, rất hiếm khi thấy một con thằn lằn armadillo ra ngoài tự nhiên một mình.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, các cá nhân không nhất thiết phải gắn bó với một nhóm. Có một mức độ di chuyển cao giữa các nhóm tùy vào đực, cáu và độ tuổi “vị thành niên”. Sống trong các nhóm lớn thì chúng sẽ được cung cấp thêm một lớp bảo vệ, vì những kẻ săn mồi có xu hướng tránh xa việc săn mồi trong các nhóm lớn. Tuy nhiên, những gia đình lớn này cũng có nghĩa là nhiều miệng để nuôi.
Theo một nghiên cứu về những loài bò sát này thì sự lựa chọn con mồi chính của chúng (là mối) cho thấy: thằn lằn armadillo sống trong các nhóm lớn sẽ có mức tiêu thụ mối thấp hơn trong thời gian mùa đông khi quần thể côn trùng thường rất phong phú. Các nhà khoa học tin rằng hành vi này được cho là làm giảm sự cạnh tranh về thực phẩm giữa các thành viên trong nhóm.
Chống lại việc buôn bán bất hợp pháp của thằn lằn Armadillo
Thằn lằn armadillo là một sinh vật hấp dẫn với khả năng cuộn tròn độc đáo để giúp nó sống sót trong tự nhiên. Thật không may, mối đe dọa lớn nhất đối với dân số của nó lại là con người.
Loài thằn lằn đeo armadillo có thể có vẻ ngoài đáng sợ, nhưng những sinh vật này có tính khí ôn hòa và không thực sự nguy hiểm. Sự phân bố và xu hướng di chuyển chậm của chúng, lại hay sống trong các nhóm lớn, điều đó làm cho chúng trở thành một mục tiêu dễ dàng cho các nhà sưu tập.
Cho đến cuối những năm 1990, Ouroborus cataphractus đã được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) xếp vào nhóm quần thể dễ bị tổn thương. Kể từ đó, tình trạng của thằn lằn armadillo đã bị hạ xuống mức thấp nhất.
Theo Capetown , một nhóm buôn bán động vật hoang dã đã bị triệt phá khi sở hữu và vận chuyển trái phép 48 con thằn lằn armadillo. Những tên tội phạm đã bị kết án 1 triệu Rand Nam Phi (tương đương 70.000 USD) hoặc 13 năm tù.
Việc củng cố luật lệ dù đã có nổ lực nhưng không dễ thực hiện và nhiều người vẫn có thể tìm thấy con thằn lằn armadillo được trưng bày tại các hội nghị thú cưng lớn và thậm chí trong một số cửa hàng thú cưng. Đây chính xác là những gì phải dừng lại nếu muốn sinh vật độc đáo này có tương lai khỏe mạnh trên hành tinh Trái đất.