Tại sao bạn nên tận dụng Hội chứng kẻ mạo danh của bản thân?
Thay vì cố gắng khắc phục tính tự ti, hãy tận dụng nó như một lợi thế!
Đó là thời gian trước đây trong sự nghiệp của tôi, một lần tôi đã được mời tham dự một sự kiện truyền thông trang trọng ở Los Angeles. Khi tôi đi quanh phòng và thấy đầy những nhà báo từ một số nhà xuất bản hàng đầu thế giới, tôi cảm thấy quá lạc lõng đến nỗi đã trốn trong phòng tắm cho đến khi người bạn thân nhất của tôi đến.
Tôi nhìn lại sự việc đó như một trong những tác động tồi tệ nhất của hội chứng kẻ mạo danh, nếu không hơi lạm dụng những thuật ngữ, thì thường để mô tả sự bất an, dễ bị tổn thương và sự khó chịu khi thăng tiến trong sự nghiệp – như khi cuối cùng bạn có được công việc mơ ước và thuyết phục bản thân mình vừa gặp may hoặc bằng cách nào đó bạn đã lừa đảo nhà tuyển dụng. Hoặc bạn nhận được một chức vụ mới có uy tín, thể hiện trên danh thiếp của bạn và bạn cười vì tự thấy vô lý khi nghĩ về bản thân mình theo cách đó.

Credit: z_wei/iStock/Getty Images Plus
Có một số người đáng chú ý mà tôi đã phỏng vấn hoặc nói chuyện về hội chứng kẻ mạo danh – chủ doanh nghiệp, nhà khoa học nghiên cứu, nhà văn truyền hình – nói rằng càng thành công lại càng thấy tồi tệ. Càng đạt được nhiều, bạn càng cảm thấy đó như một sự gian lận. Nhưng dù điều này dường như có vẻ rất khủng khiếp, hội chứng kẻ mạo danh không phải là xấu. Điều quan trọng là sử dụng cái gọi là” hội chứng” này để tạo lợi thế cho riêng mình.
Nếu bạn cảm thấy bất an, bạn sẽ nhận thức rõ hơn về những điểm yếu của mình và do đó muốn được trang bị tốt hơn để thay đổi chúng.
Kristin Wong
Kelsey Ramsden, tác giả của The Hang Hangover cho biết, hội chứng kẻ mạo danh có cả mặt tốt và xấu. Thật tệ khi nó ngăn cản rất nhiều người tiến bộ và thể hiện năng lực và tài năng của họ với thế giới. Nhưng mặt khác, Ramsden nói, hội chứng kẻ mạo danh cũng là một dấu hiệu cho việc thoát ra khỏi vùng an toàn, và đó là nơi bản thân có thể thực sự phát triển. Lần tới khi bạn trải qua cảm giác này, hãy thấy rằng có rất nhiều lý do để tận dụng nó.
1.Đó là dấu hiệu cho thấy bạn đang đi đúng hướng.
Những người tham vọng đặc biệt có thể mắc hội chứng kẻ mạo danh. Thuật ngữ này xuất phát từ nghiên cứu trong những năm 1970, những nghiên cứu đã tìm hiểu những đặc điểm ở phụ nữ một cách cụ thể. Viết trên tạp chí Tâm lý trị liệu: Lý thuyết, Nghiên cứu và Thực hành, các nhà tâm lý học Pauline Clance và Suzanne Imes lưu ý rằng hiện tượng này có vẻ đặc biệt phổ biến và diễn ra mạnh mẽ trong các mẫu phụ nữ đạt được thành tích cao. Một nghiên cứu khác gần đây hơn chỉ ra rằng đó là nỗi sợ hãi hàng đầu của các nhà điều hành trên toàn thế giới.
Có một vài lý do khiến những người tham vọng có thể dễ mắc hội chứng này hơn. Những người như họ có nhiều khả năng đảm nhận vai trò mới đầy thách thức và chỉ tự nhiên cảm thấy không an toàn khi bắt đầu với những trách nhiệm khác. Một lý do phức tạp hơn một chút là những người tham vọng có xu hướng tự giảm giá trị khả năng của họ. “Khi một người giỏi một thứ gì đó – khi họ làm việc chăm chỉ và trở nên thành thạo, hoặc thậm chí là một vài người có năng lực đặc biệt – khi những người đó làm việc, mọi thứ trở nên theo trực giác”, Ramsden nói. “Vì vậy, chúng tôi tự hỏi, “Tôi đã lừa họ? Chẳng hạn, tôi có thể bỏ không?”. Cũng như khả năng tổng hợp các ý tưởng của bạn cũng vậy, nó quá dễ dàng với bạn đến nỗi bạn không thể tưởng tưởng bất kì ai có thể định mức được kỹ năng đó.
Bạn có thể sẽ nghĩ về hội chứng kẻ mạo danh như là một cách rắc rối để mô tả sự dễ bị tổn thương – bởi vì thực sự nó là như vậy. Và tham vọng sẽ gây ra sự dễ bị tổn thương: Yêu cầu tăng lương, thỏa thuận lời mời làm việc mới và những pha thăng tiến trở nên khó khăn, không thoải mái. Nhưng nếu bạn muốn có tiến triển thì sẽ cảm thấy hơi khó chịu, vì vậy bạn cũng có thể học cách dựa vào nó.
2.Tạo động lực thúc đẩy bạn.
Khi bạn cảm thấy mình như một kẻ mạo danh, bạn có thể làm một trong hai điều: Bạn có thể bỏ chạy và trốn trong phòng tắm, hoặc bạn có thể chứng minh với thế giới – và có lẽ chính bạn – rằng bạn thực sự như thế nào. Nếu bạn chọn cái sau, hội chứng kẻ mạo danh có thể là một động lực mạnh mẽ. Bạn cố gắng hơn, học những điều mới, tiếp thu những kỹ năng mới và đặt câu hỏi một cách đúng đắn cho đến khi bạn trở nên đủ thoải mái trong vai trò của mình mà bạn không còn cảm thấy đó như một sự gian lận.
Theo đó, bạn có thể thoải mái trong thực tế rằng loại người nghi ngờ tiềm năng của họ thường là loại người có khá nhiều thứ. Bạn có thể đã nghe nói về hiệu ứng Dunning-Kruger, xu hướng những người biểu diễn bậc thấp lại đánh giá quá cao các kỹ năng của họ. (Nói cách khác, những người tự nhận là người giỏi nhất ở một thứ gì đó thường chẳng có gì.) Nhưng trong nghiên cứu của họ, các nhà tâm lý học David Dunning và Justin Kruger cũng thấy điều ngược lại là đúng: Những người có năng lực có xu hướng đánh giá thấp năng lực của họ, và dần dần họ mở rộng bản thân hơn để cải thiện.
Vì vậy, nếu bạn cảm thấy có chút bất an, thì đó không hẳn là một điều xấu. Bạn có thể có năng lực hơn bạn nghĩ, nhưng thậm chí tốt hơn, bạn nhận thức rõ hơn về những điểm yếu của mình và do đó muốn được trang bị nhiều hơn để thúc đẩy bản thân thay đổi chúng. Thừa nhận hội chứng kẻ mạo danh của bạn, nhưng cũng nên hiểu nhiều lần bạn đã đánh giá thấp khả năng của mình. Lợi dụng điều này như một động lực để chứng minh bản thân đã sai và tìm ra cách riêng đẻ thoát ra khỏi sự mạo danh đó. Rất có thể bạn sẽ rất ngạc nhiên với những gì bạn có thể làm và những nhiệm vụ bạn có thể hoàn thành.
3.Giữ bạn luôn trong trạng thái sẵn sàng, chủ động.
Nhu cầu mạnh mẽ về sự xác lập, còn được gọi là đóng cửa nhận thức, khiến bạn khó thừa nhận mình sai – và do đó cải thiện khả năng của bạn, mở rộng tầm nhìn và tận dụng sự sáng tạo, tất cả các đặc điểm cần thiết để thành công. Khi chúng ta cảm thấy như kẻ mạo danh, đôi khi chúng ta cảm thấy cần phải giấu giếm chúng. Chúng ta tập trung vào việc giả mạo để thuyết phục người khác, và chính chúng ta biết rất rõ những gì chúng ta làm và trở nên tự tin, an toàn trong vai trò của mình.
Nhưng điều này nhanh chóng trở nên phản tác dụng. Ngay một trong những công việc đầu tiên của tôi, một ông chủ đưa cho tôi một file bảng tính và cho rằng tôi sẽ biết phải làm gì với nó, nhưng ngay khi tôi nhìn vào mớ hỗn độn của các con số và chữ cái, rõ ràng là rằng ông đã sai. Thay vì thừa nhận sự không chắc chắn của mình và yêu cầu giúp đỡ, tôi ngồi ở bàn làm việc trong một giờ cố gắng để giải mã tập tin một cách vô ích.
Khi bạn dựa vào sự mạo danh của mình, bạn có thể tránh những tình huống như thế này. Thoải mái với một chút không chắc chắn là một điều tốt: Nó giữ cho bạn nhạy bén, biết quan sát, cởi mở và thích nghi. Nó cũng giúp bạn không trông ngớ ngẩn khi, một giờ sau, bạn bước vào văn phòng ông chủ của bạn và thừa nhận bạn không biết phải làm gì với bảng tính đó. Nghịch lý Socrates – “Điều duy nhất mà chắc chắn tôi biết là tôi không biết gì chắc chắn cả” – có thể khá là vô vị, nhưng nó đúng ở đây. Nếu bạn không chắc chắn, bạn có thể cũng sẵn sàng để học những điều mới. Nếu tôi có thể quay ngược thời gian, tôi sẽ nói với bản thân mình hồi trẻ hãy an toàn vừa đủ để thừa nhận sự bất an của mình.
4.Giúp bạn tập trung vào công việc
Hội chứng kẻ mạo danh liên quan đến danh tính và cách chúng ta nhìn nhận bản thân.”Nhiều người trong chúng ta, những người thành đạt và có định hướng, được dẫn dắt để tin rằng những gì ta làm sẽ định nghĩa bản thân ta” Ramsden nói. “Nếu chúng ta tin rằng chúng ta chính là những thành tựu, thì khi chúng ta hoàn thành một điều gì đó không phù hợp với mong đợi của chúng ta về bản thân, sẽ có một khe cho hội chứng kẻ mạo danh ăn sâu vào.”
Hãy nói rằng bạn nhận được sự thăng tiến đáng kể và một chức vụ mới tuyệt vời. Bạn sẽ rất dễ trở nên lo lắng về việc sống theo mọi thứ mà danh hiệu đó thể hiện, nhưng các chức danh và sự liên kết của bạn với chúng có thể đáng sợ hơn công việc thực tế mà chúng yêu cầu. Nếu bạn đạt đến một điểm trong sự nghiệp của mình, nơi bạn đã thăng tiến lên một vị trí đầy quyền lực, thì bạn có lẽ đã quen với nhiều nhiệm vụ liên quan đến vai trò đó. Chắc chắn, bạn sẽ học được những điều mới, nhưng bạn không phải sống với một định danh mới – một điều hoàn toàn áp lực. Bạn chỉ cần làm việc đó mà thôi.
“Khi cuối cùng chúng ta thấy rằng những gì chúng ta đã làm chỉ là thứ yếu so với con người chúng ta, chúng ta bắt đầu thoát khỏi hội chứng kẻ mạo danh”, Ramsden nói. Nói cách khác, điều quan trọng là tách biệt công việc của bạn khỏi bản chất của bạn. Sự tách biệt này tốt cho sức khỏe tinh thần của chính bạn, và khi không quá gắn bó với công việc của bạn, bạn có thể nhìn nhận nó một cách khách quan và không thiên vị, điều này giúp bạn dễ dàng thực hiện công việc xuất sắc. Và sau đó, khi đã đủ thời gian, bạn có thể nhìn vào những gì bạn đã hoàn thành – và những gì bạn liên tục hoàn thành – và từ đó cảm thấy an toàn hơn một chút rằng bạn đã hoàn thành vai trò mà bạn đảm nhiệm.